Özellikle çocuklarda görülen okuma güçlüğüne neden olan faktörler pek çok kişi tarafından merak edilmektedir. Okuma güçlüğü kişilerin bazı durumlarda yeteneklerini kullanmakta zorluk çekmelerini anlatan bir bozukluk çeşididir. Genelde okuma yazma, konuşma, mantık yürütme, problem çözme ya da matematik alanında yaşıtlarına göre zorluk çeken bireylerde okuma güçlüğünden şüphelenmek gerekir. Okuma güçlüğü şüphesi duyulduğu zaman mutlaka uzman desteği alınmalı ve gerekli olan testler gerçekleştirilerek tanı koyulmalıdır.
Okuma Güçlüğü Neden Ortaya Çıkar ?
Okuma güçlüğünün ortaya çıkma nedeni bilimsel olarak tam anlamıyla bilinmemektedir. Fakat yapılan araştırmalar kişilerin beyin yapıları üzerinde farklılaşma olabileceği bu sebeple işlevsel farklılıklar olabileceğini gösterir. Beyin yapısında meydana gelen işlevsel farklılıklar daha sonradan ortaya çıkan bir durum değildir. Rahatsızlık aslında kalıtımsal ve genetiktir. Bu sebeple ailede başka bireylerde öğrenme güçlüğü tanısı koyulmuşsa diğer fertlerin de bu rahatsızlıkla karşılaşma ihtimalleri normal bireylere göre çok daha fazladır.
Yapılan araştırmalar kalıtımsal sebeplerin yanında küçük bir olasılıkla doğum öncesinde ya da hemen sonrasında yaşanan sorunların da öğrenme güçlüğü üzerine etkileri olduğunu belirtmektedir. Bu durum da doğumda oksijensiz kalma, hamilelik sürecinde alkol ya da sigara tüketimi bu durumdan sorumlu tutulan faktörlerdendir.
Okuma Güçlüğü Belirtileri Nelerdir ?
Okul öncesi dönemde çocuklarda konuşma, okumada gecikme ve dil öğreniminde normalden daha fazla zorluk yaşanması belirtiler arasında yer alır. Aynı zamanda ince ve kalın motor hareketlerinin gelişme sürecinin de yavaş olması gibi sebepler öğrenme güçlüğü belirtilerine işaret ediyor. Öte yandan ilköğretim düzeyinde olan çocuklarda ortaya çıkan okuma güçlüğü belirtileri ise; kelimeleri soldan okumak, dil öğrenimi ve basit sayısal işlemleri gerçekleştirmede zorluk çekmek, bedensel hareketlere anlam atfedememe, saat öğreniminde zorluk çekmek, yönleri öğrenmekte zorluk yaşamak, yazı yazmak istememek, verilen ev ödevlerini unutmak ya da yapmamak gibi nedenlerdir.
Okuma Güçlüğü Sebepleri Nelerdir ?
Öğrenci okula başladığı zaman okuma yazmaya hazır değilse eğer okuma güçlükleri yaşamaya başlayacaktır. Okuma güçlüğü, çoğunlukla bir değil aslında birden çok aksaklıktan kaynaklanır. Derecesi de çocuktan çocuğa değişir. Kişilerin karşılaştığı okuma güçlüklerinin kaynakları şöyle sıralanabilir:
- Okula başlama olgunluğu,
- Görsel ayrım (görme bozuklukları),
- İşitsel ayrım (işitme engelleri),
- Sözel dil gelişimi ya da gecikmiş dil becerisi,
- Dikkat eksikliği,
- Duygusal açıdan olgunlaşma,
- Duygusal olgunluk düzeyi,
- Ev çevresi, okul çevresi, fizyolojik nedenler,
- Nörolojik nedenler,
- İhtiraslı anne- baba,
- İki dil konuşulması,
- Sosyoekonomik düzeydir.
Okumada Etkili Fiziksel Faktörler
Okumada etkili fiziksel faktörler; görsel bozukluklar, konuşma bozuklukları, işitsel bozukluklar ve nörolojik sorunlar olarak sıralanabilir. Görme kusuru denilince ilk akla gelen astigmat, hipermetropluk, miyopluk, gibi göz kusurları, okumanın başlangıcında bazı güçlüklere yol açsa da uygun gözlükler kullanıldığı zaman okuma öğrenimini etkileme açısından sorun ortadan kalkar. İşitme bozuklukları, okuma becerisini oldukça olumsuz yönde etkileyen faktörlerden biridir. İşitme; okuma ve öğreniminde görme kadar önemli bir duyudur. Çocuğun okuyabilmesi için belirli şekilleri birbirinden ayırabilmesi, benzer harfleri birbirine karıştırmaması ve bunları bir kelime içerisinde gördüğünde tanıması gerekir.
Görme algısı, göz hareketlerinin koordinasyonu ve süratli okuma öğrenimini de etkilemektedir. Okumayı öğrenebilmek için, sözcük içerisindeki sesleri tanıyabilmek, sesleri sözcük olacak şekilde birleştirmek ve sesleri hecelere ayırabilmek işitsel fonksiyonları yapamayan çocuk, okumakta öğrenmekte zorluk çeker. Telaffuz hataları, işitme özründen doğan konuşma kusurları, okumayı öğrenmeyi geciktirmekte, dil- dudak ve damak oluşumundaki özürler ve kekemelik gibi ciddi bozukluklar, hatta bazı hâllerde engellemektedir. Pek çok okuma güçlüğüne merkezi sinir sisteminin olgunlaşmasındaki gecikme sebep olmaktadır.
Okuma esnasında beynin sol yarım küresinin özel bir rol üstlendiği de düşünülmektedir. Beynin sol yarım küresinde bulunan iki alanın dil fonksiyonlarında oldukça önemli olduğu kabul edilmektedir. Bunlardan Wernicke alanı anlama için Broca alanı ise konuşma için önemlidir. Wernicke alanında oluşan hasar, dinleme ve okuduğunu anlama problemlerine yol açar. Broca alanında meydana gelen bir hasar da sözlü okuma becerisini etkilemekte ancak anlamaya zarar vermemektedir. Okuma güçlüğüne neden olan faktörler belirtildikten sonra çocuğa buna yönelik olarak tedavi uygulaması da yapılmaktadır. Okuma güçlüğü çekenler ya da okuma hızını artırmak isteyen bizimle iletişime geçebilir. Uzman kadromuz sayesinde okuma güçlüğünü yenebilirsiniz.